Cải tiến chính của mạng lưới Ethereum chính là việc triển khai các hợp đồng thông minh. Hợp đồng thông minh là một bộ mã được nhà phát triển lập trình sẵn tập hợp những quy tắc và chỉ dẫn trong quá trình tương tác giữa người dùng và nền tảng. Sự cải tiến này vượt qua thiết kế ban đầu của Bitcoin, cho phép người dùng thực hiện các giao dịch tài chính ngay trên chuỗi khối Ethereum.
Hợp đồng thông minh có vai trò tương tự như một loại tài khoản trên chuỗi khối Ethereum. Điều đó có nghĩa là nó có số dư và có thể thực hiện giao dịch trên khắp mạng lưới. Tuy nhiên, nó không được kiểm soát bởi người dùng, mà được tạo ra để vận hành độc lập trên chuỗi khối bởi nhà phát triển. Người dùng có thể tương tác với hợp đồng thông minh bằng cách gửi các giao dịch để kích hoạt một số sự kiện mong muốn được thiết kế trước đó.
Lợi thế lớn nhất của hợp đồng thông minh là nó tự động vận hành mà không cần thiết qua bên trung gian. Đây chính là bản chất không cần tin cậy và tính minh bạch của một chuỗi khối. Trước đó, mỗi khi khách hàng phải tương tác với các tổ chức tài chính hay công ty, họ phải dựa nhiều vào danh tiếng của những thực thể này để tiến hành công việc một cách đường hoàng. Mặt khác, hợp đồng thông minh hoàn toàn mở cho bất kỳ ai có thể truy cập vào mạng công cộng giám sát (minh bạch). Họ cũng có thể dựa vào mạng lưới để vận hành mã của họ bất kỳ, mà không cần bất kỳ bên trung gian thứ ba nào.