Ang pinakapangunahing pagbabago na dala ng Ethereum over Bitcoin ay ang ideya ng smart contract. Ang mga smart contracts ay mga tagubilin na nagpapahintulot sa mga programmer na lumikha ng mga bago at nakakainteres na mga aplikasyong nilikha sa tuktok ng napapailalim na blockchain. Ito ay isang pagsulong sa disenyo ng Bitcoin, na pinapayagan lamang ang mga user-to-user na transaksyong pampinansyal na maganap sa network nito.
Ang mga smart contract ay mga uri ng account sa Ethereum blockchain. Ito ay nangangahulugan na mayroon silang balanse at maaaring makapagpadala ng transaksyon sa buong network. Subalit, ang mga ito ay hindi direktang kinokontrol ng gumagamit, sa halip ay inilalathala upang mapatakbong mag-isa sa network ng mga nagpoprogram sa kanila. Ang mga gumagamit ay maaaring makipag-ugnayan sa mga smart contract sa pamamagitan ng pagpasa ng mga transaksyon na nagpapalitaw ng ilang mga kanais-nais na kaganapan sa kontrata.
Marahil ang pinakamalaking kalamangan ng mga smart contract ay ang kanilang awtomatikong pagpapatupad na hindi na nangangailangan ng mga tagapamagitan. Nasa tuktok ito ng walang tiwala at transparent na likas na katangian ng kanilang pinagbabatayan na blockchain network.
Dati, tuwing ang mga consumers ay kinakailangang makipag-ugnayan sa mga institusyong pampinansyal o mga kumpanya, umaasa sila sa reputasyon ng naturang mga kumpanya upang magsagawa ng negosyo sa mga marangal na paraan. Ang mga smart contract sa kabilang banda ay ganap na bukas upang masuri ng sinumang maaaring maka-access ng pampublikong network (transparent). Maaari din silang umasa upang maipatupad ang kanilang code anuman ang mangyari, ibig sabihin nang hindi nangangailangan ng anumang mga middlemen o tagapamahala.