Stablecoin, değeri bir varlığa sabitlenmiş bir tür kripto para birimidir. Bu varlık, başka bir kripto para birimi (veya kripto para birimi sepeti), ABD Doları ve Euro gibi itibari para veya altın gibi emtia olabilir. Stablecoinler, Bitcoin veya Ethereum gibi diğer kripto para birimlerine kıyasla fiyatta dalgalanmayı azaltmayı amaçlar ve alıcılar ile satıcılara alım satım yaptıkları varlığın değerinin beklenmedik bir şekilde artmayacağı veya çökmeyeceği konusunda daha fazla kesinlik sunar. Stablecoini destekleyen temel varlığa bağlı olarak aşağıdaki bölümlerde gösterildiği gibi farklı türde avantajlar ve dezavantajlar ortaya çıkabilir.
Çoğu durumda stablecoinin istenen fiyatı destek varlığının fiyatı ile aynı olsa da bunların farklı olabileceği durumlar da vardır. Buna güzel bir örnek olarak MakerDAO’nun DAI stablecoini gösterilebilir. DAI, fiyatını mümkün olduğunca USD’ye yakın tutacak şekilde tasarlanmıştır ancak bunu yapmak için kullanılan teminat Ether veya başka bir kripto para birimi olabilir.
İtibari Para Destekli Stablecoinler
Adından da anlaşılacağı gibi itibari para destekli stablecoinler (Fiat Backed Stablecoins - FBS), belirli bir itibari para biriminin değeri ile ilişkilendirilen tokenlardır. Genellikle bu tokenlar ABD dolarına bağlıdır ve değerlerini 1:1 oranında sabit tutarlar. Sabit değerin istikrarı, stablecoini sunan şirketin önemli bir destek itibari para birimi rezervine sahip olması ve bu rezerv miktarını tam olarak yansıtan birkaç stablecoin basması gerçeğinden kaynaklanmaktadır.
Kullanıcıların stablecoinleri sunan üçüncü bir tarafa güvenmelerini gerektiren FBS’nin anlaşılması nispeten kolaydır ve alternatiflerine kıyasla genellikle daha az değişkendir. FBS ile kripto ekosistemindeki önemli bir endişe, itibari para birimlerine bağlı olduklarından dolayı yasal para birimini çıkaran hükümetin kontrol ve politikalarından, yani merkezileşmenin yapısal sorunlarından etkilenme eğiliminde olmalarıdır.
Kripto Para Destekli Stablecoinler
Kripto Para Destekli Stablecoinler (Cryptocurrency Backed Stablecoins - CBS), kripto varlıkları stabilize edici rezerv olarak kullananlardır. Çalışma prensibi FBS’ye benzer fakat temel fark şudur ki FBS için destek süreci zincir dışı yani geleneksel finansal ve yasal sistemlerde gerçekleşirken CBS ile destek zincir üzerinde gerçekleşir yani destek varlığı tamamen geleneksel finanstan bağımsızdır ve blok zincirindedir (örneğin Ether). Platformun merkeziyetsiz yapısı nedeniyle rezerv para biriminin miktarı ve niteliği kamu denetimine açık olduğundan güven açısından büyük bir avantaj sağlar.
Bununla birlikte CBS ile ilgili sorunlar, teminat destek varlığı ile verilen stablecoin arasındaki sabit paranın varlığını sürdürülmesinin zorluğundan dolayı ortaya çıkabilir.
Teminatsız Stablecoinler
Teminatsız stablecoinler, herhangi bir destek varlığı olmaksızın yani herhangi bir teminat kullanmadan fiyatlarında istikrarı koruyanlardır. Tokenın fiyatını korumak için gerektiğinde arz hacmini değiştirebilen bir algoritmaya dayanır. Teminatsız stablecoinler, fiyat sabit fiyatın altına düşerse (yani istenen sabit fiyat) token satan veya değer artarsa piyasaya token tedarik eden akıllı sözleşmelere dayanır. Bu şekilde token sabit kalır ve sabitliğini korur.
Teminatsız stablecoinlerin en net avantajı, herhangi bir destek varlık havuzuna dayanmadıklarından dolayı merkezileşmenin hiçbir olumsuz tarafını taşımıyor olmalarıdır. Yatırımcılar akıllı sözleşmenin tasarımını inceleyebilir ve güvenebilirler. Bununla birlikte, burada kullanılan mekanizmalar oldukça karmaşık olma eğilimindedir, bu yüzden sonucun planlandığı gibi olup olmayacağı hiçbir zaman net olarak bilinemez.
