Merkezi Limitli Emir Defteri (Central Limit Order Book - CLOB), en eski borsa türlerinin, özellikle NYSE gibi borsaların temelidir. Bugün bu modeli Coinbase, Binance ve Kraken gibi bir dizi kripto borsası takip ediyor. Bir CLOB, esasen piyasa faaliyetini koordine etmek için kullanılan bir yöntemdir. Likidite sağlayıcıların ve alım satım yapanların emirlerini alıp yerine getirmek için bir araya gelmelerine yardımcı olur. CLOB aşağıdaki gibi çalışır.
Piyasa yapıcıları, varlıklarla işlem yapma niyetlerini, fiyatlar, miktarlar ve niyetlerinin yönü (alış veya satış) gibi temel bilgileri belirterek borsaya sunar. Borsa, tüm bu niyetleri (emirleri) bir veritabanında (emir defterinde) toplar. Borsa daha sonra emir defterini tüm kullanıcıları için düzenler ve yayınlar. Bir işlemi tamamlamak için başka bir taraf (bir alıcı), emir defterinde bulunan fiyatları ve miktarları kabul etmelidir. Borsa operatörü, alıcının kabulünü (piyasa emrini) emir defterindeki mevcut en iyi fiyatlarla yerine getiren ilgili emirlerle eşleştirir.
Bu süreçteki önemli bir unsur emir eşleştirmedir. Çoğu CLOB borsası aktif bir yaklaşım benimser ve alıcılar ile satıcıların emirleri çakıştığında emirleri eşleştirir. Aynı fiyata birden fazla emir girildiğinde CLOB borsaları genellikle ilk giren ilk çıkar (first in first out - FIFO) politikasını izleyerek ilk girene öncelik verecek algoritmalar uygular.
CLOB ile ilgili her şey merkezileşmenin özelliklerini içerse de, borsa operatörünün minimum etkiye sahip olduğu merkeziyetsiz bir CLOB işletmenin de yolları vardır. Bu durumda borsa, eşleşen emirlere müdahale etmeyen bir yaklaşım benimser ve gönderilen emirleri açık bir şekilde yayınlayarak onları herhangi bir alıcının doldurması için açık bırakır.
Bir CLOB’nin merkeziyetsiz hale getirilmesinin başka bir yolu da varlık velayetinden vazgeçmektir. Bu da varlıkların her zaman alıcı ve satıcıların kontrolünde olduğu ve asla borsalar tarafından herhangi bir holdingin eline geçirilemeyeceği anlamına gelir. İşlemler daha sonra piyasa yapıcıları ile alıcıların varlıklarını doğrudan takas edebilecekleri akıllı sözleşmelerle kolaylaştırılır.
