Otomatik piyasa yapıcılarına (AMM’ler) likidite sağlamak DeFi’de yaygın bir yatırım stratejisidir. Bu yatırım stratejisi, kişinin sermayesini, genellikle belirli varlık çiftlerini tutan likidite havuzlarına kilitleyerek uygulanır. Bunu yapmak, işlem ücretleri ve stake edilmiş LP tokenlarındaki ödüller ile elde edilen getirilerden dolayı çok karlı olabilir.
Tüm yatırımlarda olduğu gibi yüksek getiriler genellikle yüksek risklerle birlikte gelir. Likidite sağlamaya özgü risk, havuzda yer alan varlıklar arasındaki göreli oynaklıktan kaynaklanır ve Geçici Kayıp (IL -Impermanent Loss) olarak bilinir.
Oynaklık, birçok kripto para biriminin kısa zaman dilimlerinde aşırı fiyat dalgalanmaları yaşamasına ve bir varlığı elinde tutan kişinin büyük kazançlar veya büyük kayıplar yaşamasına sebep olabilir. Çok varlıklı bir likidite havuzuna katılırken, varlıklar arasındaki nispi fiyat değişikliği nedeniyle bu oynaklığın etkileri daha da karmaşık hale gelir.
Uniswap gibi bir platform üzerindeki ETH-DAI likidite havuzuna dayalı bir senaryoyu inceleyelim. Bu havuzun amacı, bu iki varlık arasında işlem yapan yatırımcılar için sağlıklı bir likidite sağlamaktır. Lkidite sağlayıcıları, havuzun işlem ücretlerinden ve sermayelerini yatırmaları karşılığında alabilecekleri her türlü ödülden kâr etmeyi amaçlar. Bu durumda likidite sağlayıcısı olan bir kullanıcımız havuza 500$ ETH ve 500$ DAI yatırır.
Para yatırma sırasında, ETH’nin piyasa fiyatı 3000 dolar ve bir stablecoin olan DAI 1 dolar değerinde. Bir süre sonra ETH’nin piyasa fiyatı 4000 dolara yükselirken DAI 1 dolarda sabit kalıyor. Başka bir deyişle, aynı ETH artık eskisinden daha fazla DAI değerindeydi.
Havuzdaki bu iki varlığın nispi değeri stake oranlarına göre belirlenir. Bu da ETH’nin genel piyasada değeri yükseldikten sonra (kullanıcının hissesinin değeri 666,67 dolaraa yükseldi) havuzda hala daha düşük bir değerde fiyatlandırılacağı anlamına gelir çünkü bitişik varlığı DAI, değer olarak aynı kaldı (500$).
ETH’nin piyasa fiyatında bir artış meydana geldiğinde havuzdaki ETH, bitişik varlıkla tekrar dengeye getirilene kadar düşük değerlenir. Bu durum arbitraj için bir fırsat yaratır.
AMM’ler, piyasa değerlerine göre varlıklar arasındaki fiyatların tutarlılığını korumak için arbitrajcılara güvenir. Bir likidite havuzundaki varlığın piyasa değeri yükselirse, bir arbitrajcı bot, havuzdaki eşleştirilmiş varlık (DAI) ve yeniden dengeleme fiyatlarını kullanarak bu varlığı (bu durumda ETH) hızla satın alacak ve bu süreçte kendisi için bir kâr yaratacaktır (piyasa fiyatlarına kıyasla etkin bir şekilde ‘ucuz’ ETH satın alarak).
Bu kâr, esas olarak likidite sağlayıcısının iki varlığı bir havuza yatırmak yerine sadece elinde tutarak elde edeceği kazançların bir kısmıdır.
Kalıcı kayıp hesaplayıcı kullanarak yukarıdaki örnek üzerinden bunun etkilerini görebiliriz:
- Varlıkların elde tutulmasıyla elde edilen toplam değer: 1.166,67$
- Varlıkların bir likidite havuzunda tutulmasıyla elde edilen toplam değer: 1.154,70$
- Geçici kayıp: %1,03
Yukarıdaki örnekte likidite sağlayıcısına giden işlem ücretlerinin veya LP tokenlarının stake edilmesinden kaynaklanabilecek herhangi bir ödülün dikkate almadığını unutmayın. Bu olanaklar, geçici kayıptan daha fazla olabilir.
Yalnızca tokenları tutmakla kıyaslandığında bir “Kayıp’tan” söz edilir; her iki durumda da likidite sağlayıcısı kar eder ve olası herhangi bir “kayıp” sadece havuzdan likidite çekilirken gerçekleşir. Bununla birlikte, fiyatlar düştüğünde kalıcı kayıp da meydana gelir ve bir kullanıcının varlık çiftini cüzdanında veya bir borsada tutmakla karşılaştırıldığında maruz kalacağı kayıpları artırır.
Likidite sağlamak, varlıkları elde tutmak yerine getiri elde etmek isteyen kullanıcılar için en popüler stratejilerden biridir. Geçici kayıpların etkilerini sınırlamak için kullanıcılar, stablecoin’ler gibi benzer varlık havuzlarına katılabilir veya alım satımları kolaylaştırmak için hazır oldukları fiyat aralığını belirleyebilirler (örneğin Uniswap V3’te). Geçici kayıplara maruz bırakmayacak bir alternatif arayanlar için DeFi’da kolaylaştırıcı opsiyonlar ve arbitraj gibi tekniklere dayalı yeni ve yenilikçi yatırım stratejileri ortaya çıkıyor.
