Oracle Nasıl Çalışır?
Merkeziyetsiz bir ağ içinde güvenilir bir gerçek dayanak kaynağı oluşturmak zor bir iştir. Blok zincirleri kapalı sistemlerdir ve akıllı kontratların yürütülmesi otomatiktir, bu nedenle böyle bir sistem için güvenli ve doğru fiyatlandırma verileri son derece önemlidir.
Birçok farklı varlık sınıfı, ister yerel olarak (örneğin kripto para birimleri ve NFT'ler) ister hisse senetleri veya emtialar gibi tokenize edilmiş gerçek dünya varlıkları olarak blok zincirler üzerinde çalışır. DeFi protokollerinin bu varlıkları fiyatlandırma şekli için birden fazla model mevcuttur ve bunlar topluca Oracle’lar olarak bilinir.
Serbest piyasalardaki varlık fiyatları, kısa vadede alım-satım faaliyetlerine yansıyan arz ve talebe göre belirlenir. Zincir üzerinde alım-satım için borsalardaki varlıkların nispi fiyatları, bunlar üzerinden yapılan işlemlerin doğrudan bir sonucudur. Borsalar arasındaki herhangi bir fiyat farkı, fiyatları dengelerken kar elde edebilen arbitrajcılar tarafından hızla düzeltilir. Aynı şekilde, zincir içi ve zincir dışı (CEX) piyasalar arasındaki fiyat farkları da arbitraj edilebilir.
Bununla birlikte, akıllı kontratlar, kontrol ettikleri varlıkları fiyatlandırmak için belirli bir likidite havuzundaki cari fiyatlara güvenemezler, çünkü bu, genellikle flash krediler kullanılarak kolayca manipüle edilebilir. Dahili fiyatlandırma mekanizmalarındaki sürekli yeniliklere rağmen, protokoller arasındaki karmaşık karşılıklı bağımlılıklar, genellikle hacker’ların istismarına açık güvenlik açıkları yaratır. Bu nedenle, sağlam ve güvenilir Oracle’lara ihtiyaç vardır.
Tipik olarak, oracle’lar birden fazla kaynaktan (hem CEX hem de DEX alım-satım çiftleri) toplu fiyat verilerini zincir üzerinde getirmekten sorumludur. Akıllı kontratlar daha sonra bu fiyat akışlarını sorgulayabilir ve örneğin bir borcun teminat değerini hesaplamak için elde edilen verileri kullanabilir.
Güven gerektiren ve potansiyel tek bir başarısızlık noktası sunan merkezi oracle'lardan Chainlink gibi daha merkeziyetsiz sürümlere kadar çeşitli çözümler mevcuttur.
Merkeziyetsiz oracle’lar, kavramsal olarak blok zincirine benzeyen bir node ağıdır. Her node düzenli olarak veri noktalarını rapor eder, çıktının geçerli olması için belirli bir eşik içinde fikir birliğine ulaşılmalıdır. Bunu yaparken, akıllı kontratlar tarafından kullanılan bilgilerin güvenilirliğini ve sağlamlığını güvenilir bir şekilde en üst düzeye çıkarmak için 'kalabalığın bilgeliğinden' yararlanır.
Merkeziyetsizlik, doğası gereği tek bir hakikat kaynağı olmamasını ve dolayısıyla tek bir başarısızlık noktası olmamasını sağlar. Blok zinciri güvenliğinin temel yönlerinden biri olmakla birlikte, bu aynı zamanda zincir dışı verilerin zincir içi ortamda tedarik edilmesiyle ilgili sorunlara da yol açar.
Oracle tasarımı, üzerinde çalıştığı temel blok zincirinin güvenliği ne olursa olsun, herhangi bir uygulama yalnızca kullandığı bilgiler kadar güvenli olduğundan, DeFi için son derece önemlidir.