Likidasyon Nedir?

DeFi’da likidasyonlar, bir kredi yetersiz teminatlandırıldığında, yani yatırılan teminatın değeri belirli bir eşiğin altına düştüğünde meydana gelen kritik bir olaydır. Bu olay, borçlu için oldukça olumsuz bir sonuçtur. Fiyat dalgalanmalarının yanı sıra likidasyonlar, borçlanma yoluyla bir pozisyondan kaldıraç ile yararlanmayla ilgili en büyük risklerden biridir.

Kripto para birimlerinin değişken doğası nedeniyle DeFi’da likidasyonlar yaygındır; özellikle piyasa çöküşleri sırasında. Borçlular önemli kayıplar yaşadıklarında borç verenleri sermayelerini kaybetme riskinden korumanın bir yolu olarak çalışırlar.

DeFi’da, borçluların kredilerini fazla teminat altına almaları gerekmektedir, bu da > 1 olan bir teminatlandırma oranı (CR-collateralisation ratio-) ile sonuçlanır. Bu da yatırılan teminatın değerinin borç alınan miktardan daha büyük olduğu anlamına gelir. Bu teminat, kredi değer oranına veya LTV’ye ulaşılırsa borç verene geri ödenmek üzere tasfiye edilir (otomatik olarak satılır).

LTV, borç verenin ne kadar riskli bir kredi sunmaya hazır olduğunun bir göstergesi olarak hizmet eder. Sunulan kredi tutarı ile gerekli teminat değeri arasındaki orandır.

Örneğin, bir kripto para borç verme platformu ETH’ye %80’lik bir LTV oranı atayabilir, yani bir kullanıcı teminat olarak $1.000’lık ETH kullanarak DAI gibi başka bir para biriminden $800’a kadar borç alabilir. Bu, 1,25’lik bir ilk CR ile sonuçlanır ancak bu süreç, kredinin CR’sinin izin verilen minimumun üzerinde kalmasını sağlamak için düzenli olarak izlenmelidir.

Örnekte, teminat değişken bir varlıktır (ETH), kredi ise bir stablecoin’dir (DAI). ETH fiyatı kredinin likidasyon eşiğinin altına düşerse kredi teminatsız olarak kabul edilir ve likidasyona tabidir.

Bu noktada platform, krediyi, borç alınan tutarı borç verene iade eden ve teminatı indirimli olarak satın alan likidasyon memurlarına (genellikle otomatik botlar) sağlar ve hizmetleri için ödeme olarak aradaki farkı cebe indirir. Yukarıdaki örnekte, likidasyon üzerine borçlu olan $1.000’lık ETH kaybeder ve borç alınan $800’lık DAI ile kalır. Bu $200’lık zarara ek olarak yatırılan teminatını elinde tutarken kredisini kullanmak isteyen borçlu için potansiyel olarak en kötü sonuçtur.

Kripto para birimlerini borç alırken likidasyon riskini en aza indirmenin stablecoin’leri (teminat veya borç alınan varlık ya da her ikisi olarak) kullanarak yüksek bir CR’yi (gerekirse daha fazla teminat mevduatı ile doldurulabilen) izlemek ve sürdürmek veya daha düşük oynaklığa sahip varlıkları kullanmak dahil olmak üzere çeşitli yolları vardır.