DeFi’ın İçerdiği Riskler Nelerdir?
DeFi, yapısal farklı tasarımı sayesinde geleneksel finansla ilişkili risklerin çoğunu ortadan kaldırır. DeFi protokolleri blok zincirlerinde uygulanıp açık kaynak kodlu olduklarından dolayı herkes kodu ve protokollerde kilitlenen likidite miktarını görebildiği için şeffaflık konusunda endişeleri en aza indirir.
Ancak bu durum DeFi’ın tamamen risksiz olduğu anlamına gelmez, yalnızca DeFi’ın doğasında bulunan risklerin geleneksel finanstaki risklerden farklı olduğu anlamına gelir.
DeFi’da Dolandırıcılık
Dolandırıcılık çevrimiçi ortamda her zaman var olan bir olgudur ve DeFi bu konuda bir istisna oluşturmaz. DeFi’da en yaygın dolandırıcılık türü, özel anahtarınızı vermeniz DEX gibi veya meşru bir borç verme protokolüne benzeyen protokole para yatırmanız için kandırıldığınız kimlik avı saldırılarıdır. Unutmayın, DeFi merkeziyetsiz olduğu için herkes meşru bir protokole benzeyen bir blok zinciri adresi ve web sitesi oluşturabilir.
Kimlik avı saldırılarına karşı korunmak için her zaman doğru URL’yi ziyaret ettiğinizden emin olun ve bilinmeyen adreslerden gelen e-postalardaki bağlantılara asla tıklamayın. Dolandırıcılar çok yaratıcı olabilirler ve özel anahtarlarınızı teslim etmediğiniz sürece paranızın tehlikede olduğunu bildiren e-postalar gönderirler. Bu tür e-postalar her zaman kötü niyetlidir - kriptonuzu çalmak niyetinde olmadıkça hiç kimse özel anahtarınızı veya tohum ifadenizi sizden istemez!
Sayfanın projenin resmi sayfası olduğu %100 net değilse sosyal medyada bulunan bağlantılara da dikkat edilmelidir. Dolandırıcılar genellikle resmi sayfayla aynı görünen sosyal medya sayfaları oluşturur ve bunları bir tür hediye veya ödül vaat ederek insanların para göndermelerini sağlayıp dolandırmak amacıyla kullanırlar.
Likidasyon Riski
Daha önce de belirtildiği gibi DeFi borç verme/borç alma protokolleri genellikle aşırı teminatlıdır, yani teminatta kredinizin değerinden daha fazla değer tutmanız gerekir. Bu durum kriptonun fiyat oynaklığı nedeniyle anlaşılabilir ancak teminatlandırma oranının (teminat değeri ile maksimum kredi değeri arasındaki oran) ve teminat varlıklarının değerinin değişebileceğini ve özellikle ikincisinin hızla çökebileceğini unutmayın.
Örneğin, Mart 2020’de Ether fiyatı düştüğünde rekor sayıda kredi likidasyona maruz kaldı. Kredi çekerken bu potansiyel tehlikeye karşı korunmak için hızlı bir fiyat çöküşünün bile likidasyona yol açmayacağı yeterli miktarda teminata sahip olmanız gerekir (ancak bu henüz her protokolde mevcut değildir). Borç verme konusunda çoğu protokol tarafından kullanılan akıllı sözleşmelerdeki hatalar veya açıklardan yararlanma konusunda daha az risk vardır.
Protokol Riski
DeFi protokolleri açık kaynaklı ve herkes tarafından denetlenebilen kodlu olsa da birinin bu denetlemeleri yaptığından her zaman emin olamazsınız. Kapsamlı denetimlerden geçmiş projelere bağlı kalmak en iyisidir, ancak o zaman bile kontrollerde bir hata yapılmış olma ihtimalinin bulunduğunu unutmamalısınız.
DeFi’daki bir istismar örneği, merkeziyetsiz bir sigorta protokolü olan Cover’dı. 28 Aralık 2020’de bir bilgisayar korsanı, kodda sonsuz sayıda tokenın basılmasını sağlayacak bir hata buldu. Bilgisayar korsanı bunu 40 kentilyon token basmak için kullandığından dolayı fiyat birkaç saat içinde %95 düştü.
Güvenilir ve denetlenmiş protokolleri kullanmak akıllı sözleşmelerle ilgili riskleri büyük ölçüde azaltsa da olası riskleri dikkate almak her zaman iyi bir fikirdir. Herhangi bir yatırım türünde olduğu gibi, asla kaybetmeyi göze alabileceğinizden daha fazla yatırım yapmayın. En iyi protokollerdeki riskler muhtemelen fiat para sisteminin çökme riski kadar küçüktür (evet, bu da olabilir) ancak tamamen risksiz değildir. Tabii ki DeFi giderek daha fazla benimsendikçe daha kapsamlı denetimlerin olacağını ve yeni protokollerde bile risklerin son derece küçük olacağını bekleyebiliriz.